"Den 16 feb 1755 is gedoopt het kindt van Pieter Eeckes en Engeltjen Jans Egetel. zijnd een zoontje genaamd Eecke".
Wonseradeel, doopjaar 1755
Arum, Doop Herv. gem. 1748-1779
DTB: 794
Dopeling: Eecke
Gedoopt op 16 februari 1755 in Arum
Kind van Pieter Ekes en Engeltje Jans
Langjus Eke wegens levering 60 stuks Pieken, Komt voor als crediteur voor op Specifiqu staat van gedane en nog te doene uitgaven in de Gemeente Almenum over den dienst van 1814 enz. jaar 1815 (5)
Geachte heer Van der Velde,
Uit het toegezonden materiaal kan slechts één conclusie worden getrokken: Eeke (of Eke) Pieters Langius en Oepke Pieters Langius zijn twee verschillende personen. Eke werd gedoopt te Arum 16 feb. 1755 als zoon van Pieter Ekes en Engeltje Jans. Theoretisch kan Oepke een (oudere) broer van hem zijn, maar vermoedelijk is hun familierelatie wat minder direct. Oepke is driemaal getrouwd, in 1781, 1782 en 1785. Eeke is in 1781 getrouwd met Simkje (in het trouwboek van Arum staat: Tjemkje) Feitzes (Kooistra). Alleen al deze huwelijksgegevens zijn voldoende om te constateren dat het niet om één en dezelfde persoon gaat.
De ondertrouwregistratie van 1785 is inderdaad vreemd, maar het staat er echt: Jan Oepkes Langius i.p.v. Oepke Pieters.
Met vriendelijke groet,
P. Nieuwland, medew. Publ. Dienstv.
Waar deze Langius vandaan komt, is niet helemaal duidelijk. In de Quatisatiekohieren 1749 komt een Rommert Pieters voor als Meestersmit met de vermelding: 'bestaat gemeen' (gezin 4 volw en kind). Het verhaal van de smidse die met grote moeite (twee maal drie huwelijken) in de familie kon blijven zou als volgt kunnen zijn:
Rommert Pieters, Franekeradeel
Plaats: Achlum
Omschrijving: mr. smit; bestaat gemeen
Gezin volw: 4 en kind:
Aanslag: 27-9-6
Verhoging:
Vermogen:
Bron: Franekeradeel, fol. 19
Deze Rommert trouwt drie maal:
Trouwregister Hervormde gemeente Tzum, 1729
DTB nr: 286, 1647 - 1811
Vermelding: Bevestiging huwelijk van 20 november 1729, Tzum
Man: Rommert Pijtters, Tzum
Vrouw: Lijsbet Andris, Wanswerd
Gestandaardiseerde namen: ROMMERT PIETERS en LIJSBET ANDRIES
Ondertrouwregister Gerecht Franeker, 1736
DTB nr: 248, 1720 - 1741
Vermelding: Ondertrouw van 11 februari 1736
Man: Rommert Pytters, Tzum
Vrouw: Gryttje Sjoerds, Franeker
Trouwregister Hervormde gemeente Franeker, 1736
DTB nr: 263, 1732 - 1772
Vermelding: Attestatie afgegeven 3 maart 1736
Man: Rommert Pytters, Tzum
Vrouw: Gryttje Sjoerds, Franeker
NB: huisman; zij woont onder Franeker
Gestandaardiseerde namen: ROMMERT PIETERS en GRIETJE SJOERDS
Trouwregister Hervormde gemeente Arum, 1766
DTB nr: 796, 1749 - 1810
Vermelding: Attestatie afgegeven 27 november 1766, Arum
Man: Rommert Piters, Achlum
Vrouw: Baukje Oepkes Langius, Arum
NB: met attestatie naar Achlum; hij is weduwnaar
Gestandaardiseerde namen: ROMMERT PIETERS en BAUKJE OEPKES
De opvolger als smid heeft de voornaam en achternaam van de vader van Baukje en het patroniem van Rommert. Wellicht was hij een voorkind van Baukje, dat het patroniem van haar echtgenoot is gaan voeren.
Trouwregister Hervormde gemeente Franeker, 1781
DTB nr: 264, 1772 - 1811
Vermelding: Bevestiging huwelijk van 22 april 1781
Man: Oepke Pieters Langius, Franeker
Vrouw: Trientje Haring Houtmans, Franeker
NB: grofsmid
Ondertrouwregister Gerecht Franeker, 1782
DTB nr: 251, 1782 - 1795
Vermelding: Ondertrouw van 22 juni 1782
Man: Oepke Pieters Langius, Franeker
Vrouw: Pietie Hendriks, Franeker
NB: grofsmid
Trouwregister Hervormde gemeente Franeker, 1782
DTB nr: 264, 1772 - 1811
Vermelding: Bevestiging huwelijk van 7 juli 1782
Man: Oepke Pieters Langius, Franeker
Vrouw: Pietje Hendriks, Franeker
NB: mr.grofsmid
Ondertrouwregister Gerecht Franeker, 1785
DTB nr: 251, 1782 - 1795
Vermelding: Ondertrouw van 2 april 1785
Man: Jan Oepkes Langius, Franeker (hier is blijkbaar weer iets met de akte foutgegaan, want het was Oepke Pieters - GvdvV, of er was een broer Jan van Baukje Oepkes Langius, die zou trouwen met Antje)
Vrouw: Antie Jurriens, Franeker
NB: weduwe van J G Bleeker NB
Trouwregister Hervormde gemeente Franeker, 1785
DTB nr: 264, 1772 - 1811
Vermelding: Bevestiging huwelijk van 17 april 1785
Man: Oepke Pieter Langius, Franeker
Vrouw: Antje Jurriens, Franeker
NB: mr.grofsmid
Overlijdensakte Franekeradeel, 1827
Aangiftedatum 1 februari 1827, blad nr. 5
Eeke Pieters Langius, overleden 30 januari 1827, oud 72 jaar, weduwe (moet zijn: weduwnaar)
Klaas van der Pol (Geschiedenis van Achlum, Drachten 1987) beschrijft het verhaal als volgt (blz.96-97):
Van de woning met smedrij ten zuid-westen van de Schapetille (Smidstille) is meer bekend. Zij staat tegen de brug en maakt deel uit van het bruggehoofd. De noordelijke zijmuur van de woning annex smederij vormt één geheel met de walbeschoeiing. Vroeger, we spreken dan van vorige eeuwen, was het noordelijk gedeelte, tegen het water, in gebruik als smederij. Het zuidelijk gedeelte van de woning en erachter een timmer- en wagemakersbedrijf waren jaren in gebruik bij Fokke en Rients Bruinsma. De Woningen erachter, langs het water zijn later weer gebouwd. Hier is ook verschil in hoogte van de vloeren.
De dochter van de laatste smid Van der Velde vertelt uit overlevering dat haar voorouders bij het verwerken van lang materiaal in de smederij de deur van het woonvertrek openden, omdat aan de voorzijde, door de hoogte van de oprit van de brug, geen ruimte was. De oprit van de brug was toen veel hoger.
Rond 1700 woonde er Pijter Siemons en later Rommert Pieters. De hiervoor (..) dagboek schrijvende boer Jan Wijbes liet er ijzerwerk voor de bouw van zijn schuur maken. En er werd regelmatig ijzer voor de bruggen gemaakt.
Omstreekt 1800 woonde er Eke Pijters of Pieters, die een jaar of wat floreenontvanger is geweest. Dat was in die dagen een nogal voorname functie.
De familie nam in het begin van de vorige (19e) eeuw de achternaam Langius aan. En een knecht Tjeerd met de achternaam Van der Velde trouwde met een dochter van Langius.
De smid had behalve dat hij het beroep in deze woning uitoefende ook een schuur of loods aan de andere kant van de brug in gebruik. Doordat de opvaart van Monnickenbilt achter de schuur langs liep, was er tussen deze opvaart en de brug weinig ruimte. In 1923 is de opvaart gedempt en is de nieuwe huidige smedrij op het uitgebreide perceeltje grond gebouwd.
De eeuwen door gebruikte de smid de loods als opslagplaats van zijn materiaal en hield er tevens een varken en een aantal kippen.
Memories van Successie Kantoor Franeker 1827
Overledene : Eeke Pieters Langius
Overleden op: 30 januari 1827
Wonende te : Achlum
Tekst: vader van Antje (vrouw van Douwe Klazes Beima,
koopman/winkelier) en Engeltje Eekes Langius (vrouw van
Tjeerd Roelofs v.der Velde, mr.grofsmid).
Er behoorde geen onroerend goed tot de nalatenschap
Bron:
Memories van successie 1818-1842
Toegangsnr. : 42
Inventarisnr.: 4015
Aktenr. : 5157
Op microfilm nr. 83 raadpleegbaar op de studiezaal van
Tresoar
